Psychose
[VI] LOẠN TÂM
[FR] Psychose
[EN]
[VI] Khác với nhiễu tâm (x. từ này), ở đây nhân cách đã tan rã, chủ thể mất định hướng trong không gian, thời gian và giữa xã hội. Không còn cảm nhận thực tế bình thường, có những hoang tưởng, hư giác và quan hệ với thế giới bên ngoài và người khác như bị cắt đứt: đó là triệu chứng tự tỏa, tự khép kín mình lại, một mình mình biết, một mình mình hay (autisme). Tình trạng có thể kéo dài liên tục hoặc diễn ra từng cơn, từng thời. Thường gặp ở bệnh phân liệt (x. từ này), bệnh hưng- trầm (x. Trầm muộn). Ở trẻ em ít gặp, thường đến tuổi dậy thì và thanh niên mới xuất hiện. Ở trẻ em còn bé, đôi khi gặp chứng tự tỏa và những hội chứng rất khó chữa. Ở người già hoặc khi lão hóa sớm cũng có những loạn tâm lú lẫn. Thời trước khi bệnh giang mai còn khó chữa, thường gây chứng loạn tâm gọi là liệt toàn bộ (paralysie générale, tức bệnh Bayle). Thông thường gọi là “điên”, hay loạn trí, loạn óc; trong dân gian từ tâm thần nay cũng có nghĩa là điên. Nên tránh dùng từ này, dễ gây ấn tượng không hay. Có nhiều trường hợp “giáp ranh” (x.từ này) khó phân biệt là nhiễu hay loạn tâm. Căn nguyên thực thể và di truyền rõ nét trong loạn tâm hơn là trong nhiễu tâm. Ngày nay nhờ các tâm dược mới, chăm chữa loạn tâm đã có những tiến bộ quan trọng, nhưng vẫn chưa phải là triệt để. Vẫn còn nhiều bí ẩn về các bệnh chứng này.