Espace
[VI] KHÔNG GIAN
[FR] Espace
[EN]
[VI] Mọi tri giác và hành động đều diễn ra trong không gian và thời gian (x. từ này). Cảm nhận rồi đến nhận thức ra không gian là một quá trình kéo dài nhiều năm, để xác định vị trí của bản thân và của các đồ vật và những người khác ở chung quanh. Lúc đầu trẻ em chỉ có cảm giác về từng mảng không gian, gắn với cảm giác ở môi miệng, tai, mắt, tay, da. Sau đến sự phối hợp giữa mắt và tay, giúp nhận ra vị trí các đồ vật chung quanh, vào khoảng 18 tháng. Theo Freud và Piaget, đây là một không gian “tôpô”, mới chỉ có quan hệ ở cạnh nhau, liền nhau, liên tục hay tách rời. Từ 2-3 tuổi phân biệt dần dần trên, dưới, xa, gần, trước, sau, lúc đầu chỉ về bản thân, sau về đồ vật. Và cũng nhận ra các hình thù tròn, vuông, tam giác…theo cách nói của Piaget, đây là không gian Euclide (hình học). Giai đoạn này kéo dài từ 2 đến 7 tuổi. Vẫn còn quy chiếu về bản thân. Sau 9-10 tuổi, mới nhận ra một không gian trừu tượng, không cần quy chiếu về thân thể của mình, không gắn với cảm giác và hành động, thuần nhất chung cho mọi người, có những kích thước có thể đo lường được. Mất định hướng trong không gian là một triệu chứng rối loạn tâm lý có tính nghiêm trọng nếu kéo dài.