Instinct maternel
[VI] MẸ (Bản năng làm mẹ)
[FR] Instinct maternel
[EN]
[VI] Quan sát những thú vật, đặc biệt loài có vú, nhất là các loài khỉ, rõ ràng là có một bản năng làm mẹ, con vật đẻ con ra là thực hiện ngay một loạt thao tác và hành vi nuôi con, che chở, chăm sóc con cho đến khi tự lập được. Ở con người, cũng như tất cả những bản năng khác, bản năng làm mẹ chịu sự chi phối mạnh mẽ của nền văn hóa xã hội. Cho đến na, các xã hội cổ truyền vẫn đề cao chức năng làm mẹ hơn chức năng làm đàn bà (theo nghĩa có đối tượng là đàn ông và được thỏa mãn các nhu cầu trong quan hệ nam nữ). Trong xã hội cũ, người đàn bà chưa có con, nhất là đứa con trai chưa thực sự có một vị trí trong xã hội. Làm mẹ là phải hy sinh tất cả vì chồng vì con, coi sự nghiệp của chồng con là sự nghiệp của mình, bản thân không có một sự nghiệp riêng. Trong một xã hội như vậy, đại đa số người đàn bà bình thường dễ thành người mẹ hiền, và nói chung trẻ em được bảo đảm những điều kiện chăm sóc đầy đủ về tình cảm. Ngày nay, người đàn bà có quyền bình đẳng với đàn ông, tức có vị trí của người công dân, có một sự nghiệp riêng, không nhất thiết phải hy sinh tất cả vì sự nghiệp của chồng con; và cũng phải nói đến quyền được hưởng thụ tất cả những cảm xúc làm đàn bà về xác thịt, một điều trước kia là đặc quyền của đàn ông. Trong hoàn cảnh như vậy, bản năng làm mẹ khi thể hiện ra dễ vấp váp. Đầu tiên là lao động ở ngoài gia đình làm cho người mẹ (và bố) hàng ngày bỏ con đi làm, sống với con rất ít thời gian, khó mà sẵn sàng và nhạy cảm đối với nhu cầu của con cái. Người mẹ ngày nay phải bù lại bằng sự hiểu biết; kiến thức về sinh lý tâm lý trẻ em cần nắm rõ cho con có chất lượng hơn. Xã hội cũng phải giúp bố mẹ về mặt này.