Sttut
[VI] VỊ TRÍ, CƯƠNG VỊ (Xã hội)
[FR] Sttut
[EN]
[VI] Chỗ đứng của một người giữa xã hội hay trong một nhóm. Do cương vị nên có những quan hệ chiều ngang với những người cùng một vị trí, có những quan hệ chiều đứng với kẻ trên người dưới (tôn ti). Cương vị được xác định một mặt do những quy định, đó là chức phận, như trong một tổ chức Nhà nước, một mặt do ảnh hưởng cá nhân, đó là vai trò. Không nhất thiết cương vị và vai trò khớp với nhau. Có thể cương vị cao mà vai trò kém, và ngược lại. Cho nên trong một nhóm, không dễ gì phân định cương vị của mỗi người; một bên là cương vị chính thức (formel), một bên là cương vị phi chính thức (informel). Quyền hành có thể qui định được một cách tương đối rõ ràng, còn uy thế thì khó mà vạch ra rõ nét. Tổ chức nào, con người nào cũng vấp phải mâu thuẫn giữa cương vị và tôn ti một bên và bên kia là vai trò và uy thế. Trong xã hội cổ truyền cương vị xã hội từng người dễ quy định hơn là trong xã hội hiện đại: những yếu tố cơ bản như tuổi tác, giới tính, thành phần gia tộc, nghề nghiệp quyết định cương vị, và cuối cùng tín ngưỡng và tôn giáo biện minh cho hệ thống cương vị của xã hội. Sự phân hóa trong xã hội hiện đại làm cho cương vị và vai trò của mỗi người không thể quy định được một cách chặt chẽ; không còn là một dữ kiện hầu như được tiền định, mà là kết quả của cả một quá trình tiến triển. X. Phận - Vai trò