Fatigue
[VI] MỆT MỎI
[FR] Fatigue
[EN]
[VI] Khi một bộ phận hay toàn bộ cơ thể hoạt động hoặc quá lâu hoặc với cường độ quá mức, dẫn đến tình trạng kém hiệu suất với cảm giác mệt mỏi. Về mặt sinh lý, là một quá trình sinh hóa, do cạn kiệt dự trữ những chất dinh dưỡng hay kích thích gây những triệu chứng: đau mỏi, huyết áp giảm, chóng mặt. Trong đời thường, hoạt động theo qui trình: hoạt động- mỏi mệt- nghỉ ngơi- phục hồi- hoạt động…Nếu chưa kịp phục hồi đã phải tiếp tục hoạt động, dần dần đưa đến tình trạng quá sức. Không chỉ có làm việc bằng cơ bắp mới gây mệt mỏi; khi thần kinh bị kích thích thường xuyên, hoặc quá mạnh, gây rối loạn trong cơ thể, cũng gây mệt mỏi. Lao động với máy móc ít sử dụng thể lực, nhưng vì phải tập trung chú ý, gây căng thẳng thần kinh, nên cũng gây mệt mỏi. Trong cuộc sống gặp nhiều xung đột cũng gây căng thẳng (x. Stress). Như vậy có thể phân biệt hai loại mệt mỏi: - Mệt mỏi về cơ bắp, lao động chân tay quá lâu hoặc quá sức. Khi mệt cần nghỉ ngơi, ăn uống đầy đủ, dễ dàng khôi phục, nhất là làm việc trong một môi trường yên tĩnh, như làm nông nghiệp. Đó là lao lực. - Mệt mỏi vì thần kinh bị kích thích, vì nhiều thắc mắc trăn trở, đó là lao tâm; ăn uống đầy đủ không làm hết mệt, và sau giấc ngủ ban đêm, sáng dậy đã thấy mệt. Trong cuộc sống hiện đại, thường gặp lao tâm hơn là lao lực (nhất là ở các nước phát triển), cho nên rất nhiều người dùng những chất kích thích hay ức chế thần kinh, bắt đầu là cà phê, nước chè, thuốc lá, cho đến các loại thuốc và ma túy. Tập luyện kiểu dưỡng sinh là phương pháp có hiệu nghiệm nhất giải quyết mệt mỏi, nhất là lao tâm.