A PHIẾN
[VI] A PHIẾN
[FR] Opium, Opiomanie
[EN]
[VI] Cũng gọi là nha phiến, tức thuốc phiện. Chiết từ cây Papaver somniferum alba, trồng chủ yếu ở Thổ Nhĩ Kỳ và Đông Nam Á, đặc biệt ở vùng gọi là Tam giác vàng (Thái Lan, Miến Điện, Lào, Việt Nam, Trung Quốc). Từ lâu được dùng làm thuốc: từ thuốc phiện chiết ra nhiều chất alcaloid: morphin, codéin, papaverin. Héroin (diacetylmorphin), nay trở thành ma túy phổ biến và độc hại vào hạng nhất. Thuốc phiện dùng chữa chứng đau kéo dài và chứng lo hãi; dùng một thời gian dễ sinh nghiện; đã nghiện mà bị cắt thuốc, sinh lo hãi, lên cơn xung động, toát mồ hôi, lạnh chân tay, xỉu ngất. Những người hút trong một thời gian vẫn khỏe mạnh, dần dần suy yếu, dễ bị nhiễm bệnh và suy nhược đến chết. Có mấy kiểu nghiện: hút, nhai, uống, tiêm morphin hay héroin vào tĩnh mạch là kiểu nguy hại nhất. Hút hay tiêm vào, cảm thấy thanh thản, thoải mái, hưng phấn, trút hết lo âu, tưởng tượng dồi dào. Có khi, nhất là sau khi tiêm, có thể bùng lên một cơn choáng ngợp tràn khoái lạc. Một triệu chứng dễ nhận ra là các tĩnh mạch sau nhiều lần tiêm sinh ra xơ cứng. Tỷ lệ tử vong rất cao: ở Anh, tính ra cao 28 lần so với người bình thường. Có những thuốc hóa học như Dolosal, Pallium tác động và gây nghiện cũng tương tự với thuốc phiện. Cai thuốc phiện là một việc rất khó; ở nhiều nước chủ trương nhất thiết đưa vào viện, dùng thuốc ( méthadone) kết hợp với tâm lý liệu pháp. Dễ tái phạm. Ở Nhật Bản, Nhà nước trừng trị nghiêm khắc kẻ nghiện, giam tù; kết quả là triệt được nạn thuốc phiện. Không chắc biện pháp ấy sẽ thành công khi áp dụng vào một xã hội khác.