ÁI
[VI] ÁI
[FR]
[EN]
[VI] Ái là yêu với nhiều nghĩa, từ trai gái yêu nhau, bố mẹ yêu con đến yêu họ hàng, người đồng hương, đồng chủng, yêu nhân loại, yêu nước, rồi cả yêu hoa, yêu cảnh vật. Trong mọi ý nghĩa này đều có yếu tố gắn bó qua “xác thịt” giữa chủ thể và đối tượng. Vì vậy, Freud gọi chung là Eros mà nền tảng là libido tức dục vọng, nói đúng hơn là nhục dục. Các tôn giáo đề xuất tình yêu đồng loại nhưng muốn xóa bỏ yếu tố nhục dục ấy, nên Nho giáo nói đến chữ Nhân, Phật giáo thì đề xuất Từ bi. Từ là yêu mà không gắn bó thân mình vào, bi là thông cảm với nỗi đau khổ của người khác mà của cả chúng sinh. Từ khác ái là đã gột hết yếu tố nhục dục gắn bó. Đạo KiTô thì đặt vấn đề yêu kẻ khác thông qua Chúa, song các nữ tu lại yêu Chúa không khác gì yêu chồng vậy. Trong tình yêu “trần tục” cũng như bác ái, từ bi, lòng nhân bên đạo giáo khó mà tách biệt hai yếu tố yêu vì người khác hay vì mình, vị kỷ hay vị tha, “trần tục” và “thoát tục”, như lúc chăm sóc trẻ em mồ côi hay nghèo, tàn tật. Có những tình yêu mang tính chiếm hữu, nhằm thỏa mãn đòi hỏi của bản thân hơn là giúp cho đối tượng. Từ nhục dục bao gồm tình dục (désir charnel) không chỉ có tính dục (sexuel), tất cả các bộ phận của cơ thể đều có thể tạo ra khoái cảm. Từ “dục” (désir) đến “ái” (amour) khoảng cách thường không xa; nếu diệt dục, có thể còn “ái” nữa không?