LÔGÍC
[VI] LÔGÍC
[FR] Logique
[EN]
[VI] Sự chặt chẽ trong tư duy tiến hành theo một hệ thống quy tắc làm cho những nhận xét và suy luận không tự mâu thuẫn với những gì chính mình đưa ra. Lôgic hình thức không liên quan đến nội dung của tư duy, chỉ tìm hiểu sự ăn khớp hay không, sự hàm ngụ hay loại trừ giữa các khái niệm, những mệnh đề, những suy luận. Trong tâm lý học, là hình thái trí tuệ phát triển sau khi đã qua giai đoạn giác động và thao tác cụ thể; trẻ em sau 6-7 tuổi mới bắt đầu vận dụng được tư duy lôgic, vì đến tuổi ấy mới có khả năng suy nghĩ không những về các sự vật cụ thể, mà về cả cách suy nghĩ của mình; lúc ấy tư duy mới có khả năng đảo ngược, quay trở lại những gì đã suy nghĩ, xem xét lại, mới có khả năng có những biểu tượng mạch lạc, và tìm cách chứng nghiệm đúng hay sai. Đến 10-11 tuổi , theo Piaget, trẻ em đạt trình độ tư duy lôgic, lúc ấy trí tuệ đạt trình độ hoàn chỉnh, có khả năng không những tiếp nhận kiến thức, mà còn có thể suy luận có mạch lạc, hiểu khoa học, văn hóa một cách có hệ thống. Có một thời , Levy Bruhl cho rằng những người ở các bộ lạc “nguyên thủy” có một lối tư duy mà ông gọi là tiền – lôgic (prélogique), đặc điểm là hòa đồng bản thân với sự vật, không nhận thức mâu thuẫn; về sau chính ông cũng cho rằng, trong tư duy người gọi là văn minh cũng có những yếu tố tiền lôgíc, và ở người nguyên thủy cũng đã có tư duy lôgic.