Pattern
[VI] MÔ-ĐEN, MÔ HÌNH
[FR] F: Modèle
[EN] Pattern
[VI] Thông thường là mẫu hình, mẫu mực. Trong các khoa học con người ngày nay, chỉ một hình thái cấu trúc được vẽ ra, với những cấu thành rõ nét, và những mối tương quan giữa các bộ phận, những cơ chế hoạt động để mô tả một sự vật phức tạp. Có tính khái quát, có thể vận dụng trong những hoàn cảnh không gian, thời gian khác nhau; nhưng chỉ là hư cấu, có tính ý tưởng, không vẽ ra một sự vật cụ thể nào. Xu hướng vẽ ra những mô hình ngày nay thường thay thế xu hướng tìm “quy luật”, với ý nghĩa là những quy luật có tính phổ cập, và có tính chất “thực”; còn mô đen chỉ là một kiến tạo, một hư cấu do người nghiên cứu bày ra để xác định một hướng nghiên cứu và hành động. Những mối tương quan giữa các bộ phận có thể diễn tả bằng những phương thức toán học (formalisation mathématique), rồi vận dụng máy tính, giúp lý giải những vấn đề được đặt ra.